arch

Jeszcze jedna instrukcja instalacji Arch Linux (i3)

Instalacja Arch Linux za każdym razem uczy mnie czegoś nowego na temat dysków, sieci, systemów operacyjnych. Polecam Ci ją jeśli chcesz mieć system skrojony pod Twoje wymagania.

Daniel Gustaw

22 paź 2021 • 14 min read

Arch Linux jest systemem, który kocham za elastyczność i wygodę użytkowania. Jego instalacja uchodzi za jedną z trudniejszych, ponieważ przenosi na nas ciężar decydowania o wielu szczegółach, którymi nie przejmujemy się podczas codziennej pracy z komputerem.

Za przykład niech posłuży wybór klienta DHCP, dzięki któremu możemy dostać adres IP, maskę podsieci, adres bramy domyślnej i adresy serwerów DNS. Są dwa dostępne programy do obsługi protokołu DHCP. Od Ciebie zależy, który z nich zainstalujesz:

Tego typu decyzji podejmujemy przy instalacji arch linux więcej, dlatego najlepszym źródłem wiedzy będzie zawsze ArchWiki. Ten artykuł ma na celu pokazanie mojej instalacji, którą możesz powtórzyć w całości lub wybrać z niej wartościowe dla Ciebie elementy i wkomponować je we własną pasującą do Ciebie instalację.

Instalacja zostanie pokazana zarówno na komputerze z UEFI jak i BIOS.

Kolejno omówimy:

Podłączenie do sieci wifi
Instalację systemu
Instalację managera okien i3-gaps
Konfigurację i3 i podstawowych programów

Rdzeń instalacji przedstawia poniższa grafika, ale niektóre komendy będą się u nas różnić.

Przygotowanie bootowalnego pendrive

Obraz ISO Archa możemy pobrać z torrentów:

Jednak ponieważ płyty CD nie są już używane, domyślnym działaniem jest wgranie go na USB. Żeby to zrobić wkładamy pendrive do komputera i sprawdzamy jaką nazwę dostał jednym z poleceń dmesg | grep Attached, df -h lub lsblk.

W naszym przypadku jest to sde. Odmontowujemy pendrive komedą:

sudo umount /dev/sde1

Po czym z katalogu zawierającego obraz iso wgrywamy go na pendrive.

sudo dd bs=8M if=arch.iso of=/dev/sde status=progress

Po włożeniu pendrive do docelowej maszyny i uruchomieniu zwykle należy użyć F12 przy starcie, ale to zależy od modelu komputera i ustawień BIOS.

Jeśli się uda powinniśmy zobaczyć:

Po zatwierdzeniu przez ENTER trafimy do konsoli instalatora

Podłączenie sieci wifi przez iwctl

Nawiązanie połączenia z internetem jest naszym pierwszym zadaniem.

Zaczniemy od listy dostępnych urządzeń, wpisujemy iwctl a następnie device list.

Lista sieci dostępna jest po wpisaniu station wlan0 get-networks

Podłączamy się do wybranej sieci poleceniem station wlan0 connect TP-Link_CEC8 i podajemy hasło.

W przypadku bardzo starego laptopa Acer Aspire One - miałem błąd ze sterownikami wifi i musiałem podłączyć się przez ethernet.

Arch Linux (dual boot with Win 10). Kernel panic - not syncing: Fatal exception in interrupt. Caps Lock indicator blinking until reboot

On my laptop I have Arch Linux and Windows 10 installed (BIOS MBR). When I’m using Arch occasional kernel panic occurs. This happens mostly when I install some packages using pacman.Last time I st...

Super Userquantumleap

Aby wyłączyć iwctl wpisujemy quit.

Do sprawdzenia, czy mamy poprawnie nawiązane połączenie możemy użyć

ping -c 3 google.com

Instalacja Arch

Instalujemy reflector

pacman -Sy reflector

Aktualizujemy listę repozytoriów

reflector -c "Poland" --latest 5 --sort rate --save /etc/pacman.d/mirrorlist

Jeśli twój internet jest wolny dodaj falgę --download-timeout, np.:

reflector -c "Poland" --latest 5 --sort rate --download-timeout 60 --save /etc/pacman.d/mirrorlist

Za pomocą fdisk -l lub lsblk wyświetlamy dostępne dyski

Jeśli zobaczymy błąd

GPT PMBR size mismatch will be corrected by w(rite)

naprawiamy go wpisując

parted -l

a następnie fix.

Partycje można poustawiać poleceniem

cfdisk /dev/sda

oczywiście adres dysku może u Ciebie być inny niż /dev/sda. Wybieramy typ linux (x86).

Teraz musimy okreslicz czy instalujemy system bootawny z biosa czy przez uefi. Jesli nie wiemy sprawdzmy czy nasza plyta gowna obsluguje UEFI i jesli tak to lepiej wybrac uefi. Jesli masz nowy komputer mozesz pominac rozdzial "BIOS" i przejsc do "UEFI".

BIOS

Na starszych komputerach użyjemy biosa. Programem cfdisk lub fdisk mozemy ustawic:

bootowalna patrycje sda1 z typem 83 Linux
nie bootowalna partycje sda2 z typem 82 Linux Swap

Fortsmtujemy utworzona partycje

mkfs.ext4 /dev/sda1

Montujemy gotowa partycje do /mnt

mount /dev/sda1 /mnt

Możemy teraz pominąć fragment "UEFI" i przejść do "Pacstrap"

UEFI

W przypadku UEFI musimy przygotować tabelę GPT. Możesz użyć do tego bardziej przyjazdnego programu cfdisk, lub bardziej zaawansowanego fdisk. Poniżej pokazuję to w fdisk.

fdisk /dev/sda

wybieramy opcję g

Tworzymy partycję uefi wybierając kolejno n (nowa), ENTER (nie zmieniamy punku pierwszego sektora), +200M (ustawiamy ostatni sektor na + 200 MB.

Ustawiamy typ na EFI System przez t (jak type), 1 (numer typu EFI System).

Tworzymy drugą partycję n (new), ENTER (domyślny numer 2), ENTER (domyślny początkowy blok), ENTER (domyślny końcowy blok).

Zapisujemy zmiany wybierając w.

Formatowanie partycji UEFI na fat 32

mkfs.fat -F32 /dev/sda1

Formatowanie na system plików drugiej partycji na ext4:

mkfs.ext4 /dev/sda2

Montujemy partycję na system do katalogu /mnt.

mount /dev/sda2 /mnt

A partycję na uefi do /mnt/boot, najpierw musimy utworzyć ten katalog

mkdir /mnt/boot

i teraz zamontować

mount /dev/sda1 /mnt/boot

Dzięki poleceniu slblk możemy sprawdzić, czy montowanie jest poprawne.

Pacstrap

I instalujemy system poleceniem pacstrap

pacstrap /mnt base linux linux-firmware nano

Generujemy plik fstab.

genfstab -U /mnt >> /mnt/etc/fstab

Wchodzimy do zainstalowanego systemu

arch-chroot /mnt /bin/bash

Swapfile

Przygotowujemy swap:

fallocate -l 2GB /swapfile
chmod 600 /swapfile
mkswap /swapfile
swapon /swapfile

Do /etc/fstab dodajemy

/swapfile none swap defaults 0 0

Strefa czasowa

Ustawiamy strefę czasową

ln -sf /usr/share/zoneinfo/Europe/Warsaw /etc/localtime

Generujemy adjtime żeby zsynchronizować zegar systemowy ze sprzętowym

hwclock --systohc

Język

Ustawimy lokalizację kasując komentarz jednej z linii pliku locale.gen

nano /etc/locale.gen

Generujemy obsługę języków

locale-gen

W pliku /etc/locale.conf wpisujemy LANG=pl_PL.UTF-8

echo LANG=pl_PL.UTF-8 > /etc/locale.conf

A w /etc/vconsole.conf

KEYMAP=pl
FONT=Lat2-Terminus16
FONT_MAP=8859-2

Sieć

W /etc/hostname ustawiamy nazwę hosta. Jest to nazwa naszego komputera - przydatna jeśli mamy kilka urządzeń w sieci lokalnej.

W /etc/hosts dodajemy linie

127.0.0.1    localhost.localdomain    preciselab

trzecia kolumna zawiera nazwę hosta wybrana poprzednio.

Instalujemy networkmanager.

pacman -S networkmanager dhcpcd

Włączamy usługę NetworkManager

systemctl enable NetworkMananger

Przydatne paczki

Jest to indywidualna decyzja, jakie jeszcze inne pakiety powinien zawierać system. Wymienię i opiszę kilka polecanych przeze mnie.

network-manager-applet - frontend do zarządzania połączeniami z siecią
wireless_tools - otwarty projekt sponsorowany przez HP - zawiera narzędzia takie jak iwconfig iwlist iwspy wipriv oraz ifrename do obsługi sieci wifi
wpa_supplicant - wsparcie dla szyfrowanych wifi WEP, WPA, WPA2 and WPA3 - dzisiaj niezbędny
dialog - paczka do wyświetlania okien dialogowych ze skryptów w bashu, wymagana do używania wifi-menu
netctl - konsolowe narzędzie do zarządzania sieciami ( zawiera wifi-menu )
os-prober - narzędzie do wykrywania innych systemów operacyjnych i urządzeń, przydatne jeśli grub ich nie widzi
base-devel - zestaw paczek do kompilacji, obróbki tekstu i kompresji
linux-headers - skrypty do budowania modułów jadra systemowego
reflector - skrypt do automatyzacji wyboru serwerów lustrzanych
git - system kontroli wersji używany do programowania i instalacji pakietów
cups - rozwijany przez Apple system do obsługi drukarek
xdg-utils - narzędzia pomocnicze dla aplikacji XDG MIME
xdg-user-dirs - narzędzie do integracji katalogu użytkownika z innymi programami, w szczególności przydatne dla managerów plików
openssh - oprogramowanie do połączenia się przez ssh
iwd - narzędzie do łączenia się z siecią np przez iwctl

Możemy je zainstalować poleceniem:

pacman -S network-manager-applet wireless_tools wpa_supplicant dialog netctl os-prober base-devel linux-headers reflector git cups xdg-utils xdg-user-dirs openssh iwd

Jeśli chcesz używać bluetooth to przydadzą Ci się jeszcze bluez bluez-utils.

Teraz zainstalujemy bootloader, żeby system mógł poprawnie wystartować. W zależności od tego czy wybrałeś opcje BIOS czy UEFI przejdź do odpowiedniego rozdziału.

Boot loader w BIOS

Instalujemy bootloader

pacman -S grub

używamy komendy grub-install

grub-install /dev/sda

i tworzymy plik konfiguracyjny gruba

grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg

Boot loader w UEFI

Instalujemy bootloader

pacman -S grub efibootmgr

używamy komendy grub-install

grub-install --target=x86_64-efi --efi-direcotry=/boot --bootloader-id=GRUB

w przypadku błędu

this GPT partition label contains no BIOS Boot Partition

naprawiamy poleceniem

parted /dev/sda
set 1 boot off
set 1 bios_grub on
q

grub2-install: “this GPT partition label contains no BIOS Boot Partition”

There seems to be quite a bit of discussion about this but I can’t find a simple answer. When I try to install grub2 I get this error: # grub2-install /dev/sdaInstalling for i386-pc platform.gr...

Super UserRobert S

W przypadku błędu

"EFI variables are not supported on this system"

wychodzimy z chroot przez exit i wpisujemy

modprobe efivars

“EFI variables are not supported on this system”

I am attempting to install Arch linux to a new (and very crappy) HP Pavillion 15 Notebook. This is a UEFI-based machine. After several swings at it, I have managed to get pretty far. Legacy mode...

Unix & Linux Stack ExchangeJohn Dibling

Jeśli zobaczymy błąd

Module efivars not found in directory /lib/modules/5.10.3-arch1-1

musimy włączyć komputer ponownie w trybie efi. Jest tak dlatego, że cześć maszyn może wybierać czy włącza się w trybie bios czy efi.

Dokumentacja mówi, że możemy sprawdzić czy to działa wpisując:

efivar-tester

ale nie polecam tej metody, u mnie zapętla się w nieskończoność i nie da się tego wyłączyć inaczej niż sprzętowo wyłączając komputer.

Tworzymy plik konfiguracyjny dla gruba

grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg

Użytkownicy

Aby na co dzień moc poslugiwac sie systemem bez uprawnień roota a jednocześnie móc szybko nabywać, zainstalujemy sudo

pacman -S sudo

Ustawiamy hasło dla root

passwd root

Dodajemy użytkownika do codziennego użytku

useradd -m -g users -G wheel -s /bin/bash daniel

Dajemy mu hasło

passwd daniel

Grupie wheel pozwalamy na używanie sudo.

EDITOR=nano visudo

kasujemy komentarz przed linią

%wheel ALL=(ALL) ALL

Wychodzimy z instalatora

exit

Odmontowujemy partycję

umount /mnt

Wyłączamy komputer

shutdown -P now

Problemy sieciowe

Jeśli po wpisaniu

ip addr

interfejsy są wyłączone to można je włączyć przez

ip link set dev <interface> up

Do sprawdzenia, które interfejsy warto włączyć przydatne może być nmcli.

Jeśli nie możesz włączyć interfejsu, ale znasz nazwę i hasło sieci możesz spróbować bezpośredniego połączenia podążając za zaleceniami z linku:

how do I attach devices to connections using nmcli?

An installation of CentOS 7 has two connections and three devices. How can I attach the device ens7 to the connection my-bridge? And how can I attach the device eth0 to the connection my-eth1? ...

Unix & Linux Stack ExchangeCodeMed

nie mam pojęcia dlaczego to działa.

Jeśli tłumaczenie nazw domen na adresy ip, nie działa poprawnie musimy wybrać domyślny DNS. Ustawiamy to w

/etc/resolv.conf

wpisując

nameserver 8.8.8.8

Stan serwisu odpowiadającego za nadawanie domenom numerów ip sprawdzimy poleceniem

systemctl status systemd-resolved.service

Błędy z kluczami

Jeśli mamy błędy typu

Signature is unknown trust

Możemy sprawdzić dany klucz

pacman-key -l Thorsten

i jeśli wygasł, to odświeżyć listę kluczy

pacman-key --refresh-keys

Instalacja yay

Yay jest pomocniczym programem do zarządzania zależnościami. Jeśli zainstalowałeś base-devel możesz pobrać yay za pomocą gita

git clone https://aur.archlinux.org/yay.git

i zainstalować poleceniami

cd yay && makepkg -si

Arch Linux How to Install Yay - Super EASY | Low Orbit Flux

Low Orbit Flux

Instalacja I3

Sam manager okien instaluje się poleceniem

yay -S i3-gaps

Należy do niego dodać czcionkę i pasek

yay -S ttf-dejavu i3status

Instalujemy xorg.

yay -S xorg xorg-xinit rxvt-unicode

Oraz sterowniki do swojej karty. Typ karty możesz sprawdzić poleceniem lspci | grep VGA.

Dla karty AMD/ATI RV370 [Radeon X300] jest to

yay -S xf86-video-ati

Dla nvidia będą to:

yay -S nvidia nvidia-utils

Dla Atom Processor Integrated Graphics Controller jest to

yay -S xf86-video-intel

Jeśli nie wiesz jaką paczkę zainstalować dla swojej karty polecam poszukać na stronie:

Aby obsługiwać dźwięk dodajemy też alsa-utils, pulseaudio i pavucontrol

yay -S alsa-utils pulseaudio pavucontrol
speaker-test -c2
alsamixer

Edytujemy plik

nano /etc/X11/xinit/xinitrc

komentując linie

#twm &
#exec xterm ....

i dodając na końcu

exec i3

teraz możemy włączyć tryb graficzny wpisując

startx

Arch Linux How to Install i3 Gaps - Super EASY | Low Orbit Flux

Low Orbit Flux

Potwierdzamy wygenerowanie konfiguracji przez ENTER oraz potwierdzamy klawisz win jako główny klawisz.

Konfiguracja I3 i rxvt-unicode

Wartościowe wprowadzenie do i3 nagrał Distroverse:

Wzorowałem się na nim tworząc swoją konfigurację. Znajdziesz ją w repozytorium

ale polecam Ci przejrzeć kilka różnych konfiguracji i poczytać dokumentację i3, która jest jedną z lepszych dokumentacji managerów okien.

Tym czasem zajmiemy się samym terminalem urxt-unicode. Polecam Ci to video

Przechodzimy do katalogu domowego

cd ~

Tworzymy konfigurację

touch .Xresources

możemy wkleić do tego pliku jedną z gotowych konfiguracji

curl https://raw.githubusercontent.com/gustawdaniel/my-arch-i3-config/main/.Xresources > .Xresources

lecz ja polecam poczytać kilka różnych zestawień lub obejrzeć filmy wyjaśniające dokładnie możliwe opcje i dobrać z nich te, które są najlepsze dla nas.

Do przeładowania konfiguracji służy komenda

xrdb ~/.Xresources

Przeglądarka

Instalujemy przeglądarkę, której wybór ponownie jest Twoim wyborem. W przypadku najpopularniejszej przeglądarki - google chrome jest to:

yay -S google-chrome

Pierwszy dodatkiem jest Ublock Origin.

Polski układ klawiatury w X11

Aby używać polskich znaków w środowisku graficznym ustaw layout klawiatury wstawiając do pliku /usr/share/X11/xorg.conf.d/10-keyboard.conf konfigurację

Section "InputClass"
    Identifier "system-keyboard"
    MatchIsKeyboard "on"
    Option "XkbLayout" "pl"
EndSection

Launcher

Najprostszy launcher to dmenu. Instalujemy go komendą

yay -S dmenu

i używamy przez kombinację klawiszy super+d

Screenshoty

Według mnie najlepszy jest flameshot. Instalujemy go komendą

yay -S flameshot

W konfiguracji i3 możemy połączyć go z przyciskiem print screen

bindsym Print exec flameshot gui

Sterowanie innymi komputerami

Jeśli używamy kilku komputerów i chcemy sterować nimi używając jednej myszki i klawiatury na wszystkich komputerach możemy zainstalować barrier.

yay -S barrier

Na urządzeniu klienckim ustawiamy id serwera:

A na serwerze:

Wskazujemy gdzie względem naszego komputera ustawi się klient

W przypadku problemów z zestawieniem połączenia zawsze pomagało wyłączenie i włączeniu obu komputerów.

Oh my zsh

Zsh jest powłoką alternatywną do bash o więszych możliwościach customizacji i rozszerzania. Instalujemy ją poleceniem:

yay -S zsh

Następnie instalujemy oh my zsh.

sh -c "$(curl -fsSL https://raw.githubusercontent.com/ohmyzsh/ohmyzsh/master/tools/install.sh)"

Tapeta

Zaczniemy od sprawdzenia rozdzielczości monitorów poleceniem

 xrandr --listmonitors

Pobieramy tapetę w odpowiednim rozmiarze i zapisujemy ją do pliku

.config/i3/.bg.jpeg

Instalujemy feh komendą

yay -S feh

Do pliku .fehbg zapisujemy skrypt ustawiający tapetę

#!/bin/sh
feh --no-fehbg --bg-scale '/home/daniel/.config/i3/.bg.jpeg'

Dajemy mu prawa do uruchamiania

sudo chmod +x ~/.fehbg

w .config/i3/config włączamy go poleceniem

exec --no-startup-id sh ~/.fehbg

Neovim

Odrobinkę wygodniejsza wersja vim.

yay -S neovim

Synchronizacja zegara systemowego

Jeśli w dacie lub godzinie pojawia się rozbieżność warto włączyć synchronizację z serwerami wskazującymi poprawny czas.

sudo timedatectl set-ntp true

Monitoring zasobów

Do sprawdzania użycia i temperatury procesora, zajętej pamięci operacyjnej, transferu sieci - czyli ogólnego monitoringu polecam bashtop.

yay -S bashtop

Display Manager

Program w którym wybieram typ sesji oraz podaję login i hasło to ly.

yay -S ly
sudo systemctl enable ly.service

Tmux i Tmuxinator

Do zarządzania sesjami, oknami i podziałem okien w terminalu używam tmuxa.

yay -S tmux ruby
gem install tmuxinator

Jego konfiguracja:

Bitwarden

Do zarządzania hasłami używałem keeweb. Obecnie korzystam z bitwarden:

yay -S bitwardern

za zarządzanie jego widocznością odpowiada następująca konfiguracja w pliku ~/.config/i3/config:

exec --no-startup-id bitwarden
bindsym $Mod+k [instance="bitwarden"] scratchpad show; [instance="bitwarden"] move position center
for_window [instance="bitwarden"] move scratchpad
for_window [instance="bitwarden"] border pixel 3
for_window [instance="bitwarden"] resize set 800 600

Nasz Arch Linux z i3 jest gotowy

Wciąż do efektywnej pracy może brakować nam IDE jeśli jesteśmy programistami lub obs jeśli nagrywamy video albo programów do obróbki grafiki. Jednak sam system i podstawowe programy możemy uznać za gotowe.

Jeśli twoim zdaniem w zestawieniu zabrakło jakichś programów, albo widzisz miejsca gdzie mógł być coś uprościć daj znać w komentarzu.